γράφει η δική μας παιδαγωγός και Coach Βεντουρή Βασιλική
Ας ξεκινήσουμε με μία
υπόθεση. Ας υποθέσουμε ότι θέλεις να βράσεις μακαρόνια. Θα πάρεις την
κατσαρόλα, θα ρίξεις μέσα το νερό κ.λ.π… (τη συνέχεια υποθέτω τη γνωρίζεις). Σε
λιγάκι, τα μακαρόνια είναι έτοιμα σερβιρισμένα στο πιάτο σου. Ονειρεύτηκες κάτι
(ένα πιάτο μακαρόνια), ακολούθησες τα «σωστά
βήματα»- τη συνταγή και τα μακαρόνια είναι ήδη στο πιάτο σου. Η κατάσταση
αυτή, σκέφτεσαι ότι πέρασε όλη από το χέρι σου. Ήταν στον έλεγχο σου όλα τα
βήματα που ακολούθησες. Σωστά; Και τώρα σε καλώ να αναρωτηθείς. Κι αν έπεφτε το
ρεύμα; Θα μπορούσες να φτιάξεις τα μακαρόνια; Τι θα έκανες τότε; Εδώ θα πάμε
τώρα. Σε αυτό ακριβώς το σημείο.
Πολλές φορές συμβαίνουν γεγονότα και καταστάσεις στη ζωή
μας που δεν περιμέναμε ή τα περιμέναμε διαφορετικά. Εμφανίζονται «εμπόδια» που δυσκολεύουν την κατάσταση
που ζούμε και αυτά δεν εξαρτώνται πλήρως από εμάς. Τι κάνω τότε; Πώς συμπεριφέρομαι; Μα πρώτα από όλα, πώς σκέφτομαι; Tι σκέψεις κάνω εκείνη τη στιγμή;
Οι
σκέψεις που κάνω είναι η τροφή που δίνω στον εγκέφαλό μου.
Αρχικά αποδέχομαι
την όποια κατάσταση. Εντάξει. Συνέβη. Ναι, κάποιες φορές δυσκολευόμαστε να
πούμε αυτό το εντάξει. Μα συνέβη. Τι χρειάζεται λοιπόν να κάνω από δω και πέρα;
Nα
δω το εμπόδιο ως εμπόδιο και να αρχίζω να κατηγορώ
για παράδειγμα τη ΔΕΗ που έπεσε το ρεύμα; Ή το παιδί μου που φωνάζει και διεκδικεί;
Mα
εκείνο συμπεριφέρεται σύμφωνα με την ηλικία του. Να κατηγορήσω τους γονείς μου
για τον τρόπο που με μεγάλωσαν; Έκαναν ό,τι ήξεραν. Να κατηγορήσω μήπως τον
προϊστάμενο μου που μου φώναξε ενώ μπορεί να ήταν ήδη συναισθηματικά φορτισμένος
με κάτι άλλο; Nα
κατηγορήσω τον συνάδελφο μου; Nα
κατηγορήσω την κίνηση στο δρόμο που δεν μου επέτρεψε να φτάσω στη δουλειά μου
στην ώρα μου; Nα
κατηγορήσω τον νέο οδηγό που βρέθηκε μπροστά μου; Ή μήπως όχι; E, όχι!
Οι σκέψεις που
κάνω είναι η τροφή που δίνω στον εγκέφαλό μου. Oι σκέψεις αυτές θα δημιουργήσουν
και τα ανάλογα συναισθήματά μου εκείνη τη στιγμή. Σκέφτομαι θετικά, δεν
σημαίνει αγνοώ τη δυσκολία της κατάστασης αλλά βλέπω τη δυσκολία αυτή σαν μία
ευκαιρία για μάθηση και αλλαγή. Κάνω δηλαδή στον εαυτό μου τις εξής ερωτήσεις: «Τι
μου έμαθε αυτή η κατάσταση;» και «τι διαφορετικό χρειάζεται να κάνω από δω και πέρα;».
Είναι
δική μου ευθύνη το πώς θα αντιδράσω σε αυτό που μου συμβαίνει.
Για αρχή ας πάρω μία βαθιά ανάσα. Είπαμε οκ συνέβη! Αν
κατηγορώ τον άλλον και ρίχνω την ευθύνη στον άλλον τότε αυτόματα δίνω και τον
έλεγχο της ζωής μου στον άλλον. Αν ο
άλλος μπορεί να με κάνει να θυμώσω ή να στεναχωρηθώ τότε περιμένω πάλι τον άλλον
να με κάνει να νιώσω όμορφα. Και γιατί είπαμε ότι έχει ο άλλος τον έλεγχο
αυτόν; Γιατί δίνω τη δύναμη αυτή σε κάποιον άλλον;
Και τώρα σκέψου. Τι θα άλλαζε άραγε αν για παράδειγμα το «με
θύμωσες» γινόταν «εγώ θύμωσα γιατί…» ή το «με κάνεις ευτυχισμένο/η» γινόταν «εγώ
είμαι ευτυχισμένος/η γιατί…» ή το «μας έχουν κάνει ό,τι θέλουν» γινόταν «κάνω
το 100% αυτού που περνάει απο το χέρι μου και συνεχίζω». Οι σκέψεις που κάνω, ο τρόπος που μιλάω στον εαυτό μου και οι λέξεις
που χρησιμοποιώ είναι οι τροφές που δίνω στον εγκέφαλο μου. Ας αναλάβουμε λοιπόν
ο καθένας από εμάς την ευθύνη για τα δικά του συναισθήματα και για τις επιλογές
που κάνει στη ζωή του.
Ακόμα
και αν συμβαίνουν πράγματα και καταστάσεις από εξωτερικούς παράγοντες, είναι δική μου ευθύνη το πώς εγώ θα αντιδράσω
σε αυτό που συμβαίνει.
Δε θα κατηγορήσω την κίνηση στο δρόμο, αλλά θα φροντίσω την επόμενη φορά να ξεκινήσω νωρίτερα από το σπίτι.
Αυτό που ζούμε δεν εξαρτάται μόνο από αυτό που μας συμβαίνει αλλά και από τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουμε ό,τι μας συμβαίνει. Συνεπώς και από τον τρόπο που αντιδράμε σε αυτό.
Σίγουρα
δεν είναι το ίδιο εύκολο σε όλες τις περιπτώσεις όμως μπορεί να συμβεί σε κάθε
περίπτωση.
Αυτοπαρατήρηση,
απαραίτητη σε κάθε περίσταση
Κάθε φορά μπορώ να
παρατηρώ τον εαυτό μου -τις σκέψεις και τη συμπεριφορά μου- και να ελέγχω τι είναι πραγματικά στον
έλεγχο μου. Και κάθε φορά να ρωτάω τον εαυτό μου ποια σκέψη και συμπεριφορά
μου με εξυπηρετεί και με βοηθά ώστε να τη διατηρήσω και ποια δεν εξυπηρετεί
προκειμένου να την αλλάξω.
Αντί λοιπόν να κατηγορώ το παιδί μου που φωνάζει και
διεκδικεί, ας διαβάσω τα χαρακτηριστικά αυτής της ηλικίας και ας συμπεριφερθώ
διαφορετικά. Εγώ, που είμαι ο ενήλικας
και έχω υπάρξει παιδί. Εγώ που θέλω να φέρω την θετική αυτή αλλαγή στη σχέση μας.
Το παιδί δεν έχει υπάρξει ενήλικας. Αντί λοιπόν να κατηγορώ τους γονείς μου ή
τον σύντροφό μου ας σκεφτώ εγώ τι
χρειάζεται να κάνω και ας δω πως μπορώ να επικοινωνήσω μαζί τους
διαφορετικά. Aν
αλλάξω τον τρόπο που επικοινωνώ, τότε ναι αλλάζει και η
συμπεριφορά του άλλου απέναντί μου. Και γιατί να το κάνω αυτό; Γιατί εγώ που το έχω αντιληφθεί και θέλω να φέρω την όποια
αλλαγή, θα χρειαστεί να κινηθώ προς αυτή
την κατεύθυνση αλλιώς το θέμα θα διαιωνίζεται και κανείς δε θα κάνει το «πρώτο βήμα» της αλλαγής αυτής. Για να γίνει λοιπόν αυτό θα πρέπει να μείνει απέξω ο εγωισμός, ότι θέλω
δηλαδή να αποδείξω ότι εγώ έχω δίκιο. Χρειάζεται να αποφασίσω τι είναι πιο
σημαντικό για εμένα. Να έχω δίκιο ή να ακουστούν και οι δύο απόψεις και στο
τέλος να έχω μια καλύτερη σχέση με το
παιδί μου, τον σύντροφο μου, τους γονείς μου κ.λ.π. ; Εγώ επιλέγω τι από τα δύο
επιθυμώ. Να κάνω το πρώτο βήμα ή να αφήσω την κατάσταση ως έχει και απλά να
κατηγορώ τον άλλον;
Όλα
ξεκινάνε από τον τρόπο που εγώ μιλώ στον εαυτό μου.
Ναι, όλα ξεκινάνε από τον τρόπο που εγώ μιλώ στον εαυτό
μου και κατά πόσο τον σέβομαι. Από τα όρια που εγώ θέτω για να με προστατεύσω.
Το ότι θα κατανοήσω τον τρόπο που μου μίλησε ο προϊστάμενος δε σημαίνει ότι θα
συνεχίσω να ανέχομαι και πάλι αυτή τη
συμπεριφορά του. Γιατί ακόμα και αν έχω διαφορετική άποψη από κάποιον άλλον,
μπορώ με αποδοχή και χωρίς κριτική
να θέσω τα όριά μου. Κάθε φορά λοιπόν, να νιώθω ότι έκανα το καλύτερο που
μπορούσα. Το 100% που περνούσε από το χέρι μου. Αυτό σημαίνει «Εγώ είμαι
υπεύθυνος για τη ζωή μου».
